Refectorium

Het refectorium besloeg in zijn oorspronkelijke vorm de gehele noordelijke vleugel, die in 1407 werd gebouwd, tegelijk met de daaraan verbonden kruisgang. Het was een gelijkvloerse zaal van circa 30 meter lengte die werd overspannen door een tongewelf. De vloer bevond zich ongeveer ter hoogte van de vloer van de kruisgang.

Op ongeveer vijf meter hoogte in de noordelijke buitengevel bevond zich een rij rechthoekige, kleine ramen. Deze ramen zorgden overdag voor het verlichten van de ruimte. Op enkele plaatsen in de buitengevel is de vorm van deze ramen nog steeds herkenbaar. In de top van de toenmalige oostelijke gevel bevond zich een groot spitsboogvenster dat eveneens zorgde voor de toevoer van licht. In 1771 werd de noordelijke vleugel verbonden met de oostelijke vleugel.

De refter was alleen toegankelijk vanuit de kruisgang via een spitsboogdeur in het meest oostelijke juk. In de zaal, die ruim 10 meter hoog was, bevonden zich twee schouwen, eentje aan de muur aan de noordzijde en eentje aan de muur aan de oostzijde. Door de aanwezigheid van deze twee warmtebronnen speelde de refter een vitale rol in het leven van de kloosternonnen. In de koude jaargetijden was het de enige ruimte die met behulp van de schouwen voldoende warm gestookt kon worden. Daarom functioneerde het als multi­functionele ruimte waar allerhande activiteiten plaats vonden. In de oostvleugel, het woon- en slaapgedeelte dat alleen voor de nonnen toegankelijk was, bevond zich slechts één schouw.

In 1521 vonden fundamentele veranderingen aan het klooster plaats. Als gevolg van de verwoestingen door de Bourgondische oorlog vond een reconstructie van de refter plaats waarbij een kloosterkeuken werd ingericht. Hiertoe werd inwendig een bakstenen dwarsmuur opgetrokken, waardoor de noordelijke vleugel werd verdeeld in twee kleinere ruimten. De aan de oostzijde ontstane ruimte was circa tweemaal zo groot als die aan de westelijk zijde en bleef in gebruik als refter. De andere ruimte zou gaan fungeren als kloosterkeuken. De twee schouwen aan de noordelijk en oostelijke muur van de refter bleven gehandhaafd.

Vandaag de dag zijn er helaas geen sporen meer terug te vinden van deze schouwen of andere historische elementen in de ruimte die eeuwen lang zo’n belangrijke rol speelde in het leven van de vele nonnen die in klooster Graefenthal hun leven aan God hebben gewijd.