De kloosterkerk van Graefenthal
Eeuwenlang vormde de kloosterkerk het godsdienstige hart van Graefenthal.
Waar stond de kerk precies?
Wie kwamen er, en waarom is de kerk verdwenen?
Bovenstaande unieke tekening is afkomstig van Jan de Beijer en stamt uit 1758. Hij toont de binnenplaats van klooster met links van het midden de kerk, omringd door enkele abdijgebouwen.
Oorsprong
De kloosterkerk stamt uit 1251. Hij werd in gotische stijl in baksteen gebouwd, net als alle andere kloostergebouwen. De kerk had een kruisvormige plattegrond en was ongeveer 33 meter lang en 11 meter breed. Aan de oostelijke zijde bevond zich het koor met het hoofdaltaar. Het hoogste punt werd gevormd door een klein dak-torentje, ongeveer 11 meter hoog, met daarin drie kleine klokken. Het dak was bedekt met leisteen.
Gebruik
Elke dag vonden er minimaal twee heilige missen plaats. De eerste begon ’s morgens om 3.15 uur, de laatste ’s avonds om 20.30 uur. Het grootste deel van de kerk was bestemd voor de kloosterbewoners. Vóór het koor bevond zich het koorgestoelte waar de zusters van adel, de ‘juffers’ zaten. Aan de ene kant van het koor had de abdis haar zitplaats, aan de andere kant de priorin. Verderop, in het schip, bevonden zich de zitplaatsen voor de lekenzusters. De ruimte waarin alle kloosterbewoonsters zaten, was door een hek afgezonderd van de rest van de kerk.
Behalve voor de missen werd de kloosterkerk ook gebruikt als begraafplaats voor de geestelijkheid en de adel.
Afbraak
In 1802 werd het klooster tijdens de Franse bezetting geseculariseerd. Op 26 augustus van dat jaar legde de 22e en laatste abdis haar ambt neer en hield het klooster op te bestaan. Volgens het stadsarchief van Goch uit 1801 leefden op dat moment nog 43 personen op het landgoed, waarvan 11 kloosterzusters.
In 1808 volgde de afbraak van de kloosterkerk. Ook grote delen van de kruisgangen en andere kloostergebouwen werden afgebroken. Het materiaal werd gebruikt voor de bouw van de St. Martinuskerk in het naburige Pfalzdorf. Ook vonden het barokke altaar en de kansel hun weg naar deze kerk. Veel waardevolle elementen uit de inrichting werden door keizer Napoleon I meegenomen naar Frankrijk.
Het kloosterarchief bleef intact en werd overgedragen aan het voormalige klooster Gaesdonck, thans het Collegium Augustinianum Gaesdonck, waar het nog steeds wordt bewaard. Wie weet zal toekomstig archeologisch onderzoek nieuwe wetenswaardigheden ontsluieren van wat eens het heilige hart van klooster Graefenthal was!
Tegenwoordig markeren 40 basaltstenen zuilen rond het grafmonument van stichter
graaf Otto II van Gelre de omtrek van de voormalige kloosterkerk.